| PL |
| EN |Grudniowe dane z Monitora Sądowego i Gospodarczego (MSiG) zachęcają do pogłębionych rozważań. W ostatnim miesiącu 2020 r. obwieszczono w MSiG o otwarciu 127 postępowań restrukturyzacyjnych. Zaledwie siedem razy uczyniły to sądy, a aż sto dwadzieścia razy przedsiębiorcy.
Ta informacja potwierdza rewolucję dotyczącą postępowań restrukturyzacyjnych. Przedsiębiorcy pogrążeni w kryzysie finansowym zdecydowali się skorzystać z przepisów ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. zwanej Tarcza 4.0., która wprowadziła uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu (UPoZU).
Krótka charakterystyka tego postępowania:
- Wymogiem ustawy jest zawarcie w pierwszym kroku umowy z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym (LDR). W roli LDR może wystąpić zarówno osoba fizyczna posiadająca takie uprawnienie, jak i podmiot, najczęściej to spółka prawa handlowego, w zarządzie której zasiadają osoby posiadające status LDR.
- Przedsiębiorca musi być niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością, co potwierdza LDR.
- LDR otrzymuje od przedsiębiorcy spis wierzytelności, także spornych oraz wstępne propozycje układowe.
- Spełnienie wymogów 1-3 upoważnia do obwieszczenia w MSiG o otwarciu UPoZU.
- Od dnia obwieszczenia przedsiębiorca jest chroniony przed egzekucjami ze strony wierzycieli, aczkolwiek nie są uchylane zajęcia rachunków bankowych.
- Nadzorca układu (LDR, z którym przedsiębiorca zawarł umowę) sporządza wraz z przedsiębiorcą spis wierzytelności, plan restrukturyzacyjny, test prywatnego wierzyciela oraz przygotowuje i negocjuje z wierzycielami propozycje układowe.
- Wierzyciele w trakcie zgromadzenia lub listownie oddają głos akceptujący lub negujący propozycje układowe.
- Przed upływem czterech miesięcy od dnia obwieszczenia przedsiębiorca jest zobligowany złożyć w sądzie wniosek o zatwierdzenie układu, brak takowego wniosku skutkuje prawomocnym umorzeniem postępowania.
Reasumując, szybko, sprawnie i po czterech miesiącach… szansa na nowy start.
Uproszczone postępowania o zatwierdzenie układu (UPoZU) zdominowały rok 2020, mimo że ustawa weszła w życie 24 czerwca 2020 r. Obrazuje to poniższa tabela.| Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych | 2019 | 2020 | XII 2020 |
| Przez sądy | 469 | 382 | 7 |
| Przez przedsiębiorców | – | 396 | 120 |
| RAZEM | 469 | 778 | 127 |
Przedsiębiorcy dostrzegli możliwość radykalnej zmiany sytuacji i ułożenia swoich relacji z wierzycielami, praktycznie prowadząc samodzielnie postępowanie we współpracy tylko z LDR. Liczba 396 otwartych postępowań w trakcie sześciu miesięcy 2020 r. pozwala wyciągnąć wniosek o woli przedsiębiorców rozwiązania problemu „starych długów.”
Rok 2020 był piątym rokiem funkcjonowania ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych prezentowała się następująco:
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
| 236 | 360 | 474 | 469 | 382/ 778 |
Liczby z lat 2018-2019 były zbliżone do siebie, natomiast w roku 2020 nastąpił prawie dwudziestoprocentowy spadek liczby otwieranych przez sądy postępowań restrukturyzacyjnych (382).
Pojawił się „nowy gracz” – przedsiębiorca uprawniony do otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.
Nasuwają się następujące pytania:
– Czy widoczne trendy utrzymają się do 30 czerwca 2021 r., czyli ostatniego dnia, w którym może zostać opublikowane obwieszczenie o otwarciu UPoZU?
– Czy ustawodawca przedłuży okres obowiązywania ustawy np. do końca 2021 r.?
– Czy środowiska przedsiębiorców będą wnioskowały o wprowadzenie tej procedury na listę trwale obowiązujących rozwiązań prawnych wspierających procesy naprawcze w przedsiębiorstwach?
Okres pandemii spowodował, że wielu przedsiębiorców znalazło się w bardzo trudnej sytuacji i ich oczekiwaniem są czytelne reguły gry zarówno w kwestii wsparcia z poszczególnych tarcz antykryzysowych jak i reakcji instytucji państwa.
Przejęcie inicjatywy przez przedsiębiorców wynika także z postrzegania skuteczności ich działań. Z badań przeprowadzonych przez UCE GROUP LTD Sp. z o.o. jawi się następująca relacja:
| 2019 | 2020 | |
| Liczba wniosków składanych do sądów o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego | 932 | 741 |
| Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych | 469 | 382 |
| % | 50,0 | 51,6 |
Mając świadomość, że sądy pozytywnie rozpatrują statystycznie co drugi wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, zarządzający firmami będą zapewne wybierać UPoZU.
Istotnym czynnikiem jest możliwość wyboru przez przedsiębiorcę licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Decyzja może być oparta o dane zawarte w internecie, informacje z „poczty pantoflowej”, czy też kilku sondażowych rozmów na temat doświadczeń i skuteczności działań LDR-a.
Uzasadnione jest pytanie czy UPoZU jest remedium na problemy polskich firm? Ciekawe dane podaje portal www.tatara.com.pl, na którym przedstawiono statystykę dot. 70 uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych otwartych w lipcu i sierpniu 2020 r., w przypadku których do końca grudnia upływał termin na złożenie w sądzie wniosku o zatwierdzenie układu. Statystyka jest następująca:
- 7 zawartych i zatwierdzonych nieprawomocnie układów,
- 37 zawartych układów, oczekujących na zatwierdzenie przez sąd,
- 26 nieprzyjętych układów,
- 2 uchylenia skutków obwieszczenia.
Ponad 62 proc. omawianych postępowań zakończyło się przyjęciem układu. To bardzo dobry rezultat.
Dlaczego UPoZU jest rewolucyjnym rozwiązaniem?
UPoZU umożliwia w okresie czterech miesięcy uporządkować relacje z wierzycielami w drodze zawarcia układu określającego zasady spłaty zobowiązań powstałych przed dniem jego otwarcia. UPoZU eliminuje niektóre działania, które występują w postępowaniach opisanych ustawą z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Przykładami może być procedowanie o ustalenie wynagrodzenia dla LDR, którego pomimo przyznania przez sąd, często nie otrzymuje itd. Nade wszystko przewagą jest całkowita eliminacja niepewności przedsiębiorcy składającego do sądu wniosek o otwarcie jednego z postępowań w kwestii terminu jego rozpatrzenia jak i decyzji sądu w przedmiocie. W tradycyjnym biznesie kluczowe znaczenie ma przewidywalność dat dostaw, odbiorów wyrobów, terminów wypłat wynagrodzeń, zwrotu VAT jak i… postanowień sądów w kwestii postępowań restrukturyzacyjnych.
Artykuł zacząłem pisać 12 lutego 2021 r., w pierwszym dniu otwarcia hoteli, basenów, stoków narciarskich, itd. Medialne informacje wskazują na oblężenie miejsc wypoczynkowych. To zbiega się z sygnałem o braku planu szczepień przeciw COVID-19 na II kwartał 2021 r. i zagrożeniem falą zakażeń spowodowanych częstymi kontaktami („szalejące Krupówki”). Nie ma niestety przesłanek aby jednoznacznie stwierdzić, że z drugim kwartałem 2021 r. gospodarka we wszystkich branżach w pełni odbuduje się i przedsiębiorcy w UPoZU nie będą dostrzegać jedynej deski ratunku dla swoich firm i dorobku życia.
Będąc przedsiębiorcą i LDR głosuję ZA wprowadzeniem uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu na stałe do kanonu obowiązujących prawem formuł naprawy przedsiębiorstw.
16 lutego 2021 r. Andrzej Głowacki
LDR lic. 689