DGA: Restrukturyzacja – w rękach przedsiębiorców?

Grudniowe dane z Monitora Sądowego i Gospodarczego (MSiG) zachęcają do pogłębionych rozważań. W ostatnim miesiącu 2020 r. obwieszczono w MSiG o otwarciu 127 postępowań restrukturyzacyjnych. Zaledwie siedem razy uczyniły to sądy, a aż sto dwadzieścia razy przedsiębiorcy.

Ta informacja potwierdza rewolucję dotyczącą postępowań restrukturyzacyjnych. Przedsiębiorcy pogrążeni w kryzysie finansowym zdecydowali się skorzystać z przepisów ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. zwanej Tarcza 4.0., która wprowadziła uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu (UPoZU).

Krótka charakterystyka tego postępowania:

Wymogiem ustawy jest zawarcie w pierwszym kroku umowy z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym (LDR). W roli LDR może wystąpić zarówno osoba fizyczna posiadająca takie uprawnienie, jak i podmiot, najczęściej to spółka prawa handlowego, w zarządzie której zasiadają osoby posiadające status LDR.
Przedsiębiorca musi być niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością, co potwierdza LDR.
LDR otrzymuje od przedsiębiorcy spis wierzytelności, także spornych oraz wstępne propozycje układowe.
Spełnienie wymogów 1-3 upoważnia do obwieszczenia w MSiG o otwarciu UPoZU.
Od dnia obwieszczenia przedsiębiorca jest chroniony przed egzekucjami ze strony wierzycieli, aczkolwiek nie są uchylane zajęcia rachunków bankowych.
Nadzorca układu (LDR, z którym przedsiębiorca zawarł umowę) sporządza wraz z przedsiębiorcą spis wierzytelności, plan restrukturyzacyjny, test prywatnego wierzyciela oraz przygotowuje i negocjuje z wierzycielami propozycje układowe.
Wierzyciele w trakcie zgromadzenia lub listownie oddają głos akceptujący lub negujący propozycje układowe.
Przed upływem czterech miesięcy od dnia obwieszczenia przedsiębiorca jest zobligowany złożyć w sądzie wniosek o zatwierdzenie układu, brak takowego wniosku skutkuje prawomocnym umorzeniem postępowania.

Reasumując, szybko, sprawnie i po czterech miesiącach… szansa na nowy start.

Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych	2019	2020	XII 2020
Przez sądy	469	382	7
Przez przedsiębiorców	–	396	120
RAZEM	469	778	127

Przedsiębiorcy dostrzegli możliwość radykalnej zmiany sytuacji i ułożenia swoich relacji z wierzycielami, praktycznie prowadząc samodzielnie postępowanie we współpracy tylko z LDR. Liczba 396 otwartych postępowań w trakcie sześciu miesięcy 2020 r. pozwala wyciągnąć wniosek o woli przedsiębiorców rozwiązania problemu „starych długów.”

Rok 2020 był piątym rokiem funkcjonowania ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych prezentowała się następująco:

2016	2017	2018	2019	2020
236	360	474	469	382/ 778

Liczby z lat 2018-2019 były zbliżone do siebie, natomiast w roku 2020 nastąpił prawie dwudziestoprocentowy spadek liczby otwieranych przez sądy postępowań restrukturyzacyjnych (382).

Pojawił się „nowy gracz” – przedsiębiorca uprawniony do otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.

Nasuwają się następujące pytania:

– Czy widoczne trendy utrzymają się do 30 czerwca 2021 r., czyli ostatniego dnia, w którym może zostać opublikowane obwieszczenie o otwarciu UPoZU?

– Czy ustawodawca przedłuży okres obowiązywania ustawy np. do końca 2021 r.?

– Czy środowiska przedsiębiorców będą wnioskowały o wprowadzenie tej procedury na listę trwale obowiązujących rozwiązań prawnych wspierających procesy naprawcze w przedsiębiorstwach?

Okres pandemii spowodował, że wielu przedsiębiorców znalazło się w bardzo trudnej sytuacji i ich oczekiwaniem są czytelne reguły gry zarówno w kwestii wsparcia z poszczególnych tarcz antykryzysowych jak i reakcji instytucji państwa.

Przejęcie inicjatywy przez przedsiębiorców wynika także z postrzegania skuteczności ich działań. Z badań przeprowadzonych przez UCE GROUP LTD Sp. z o.o. jawi się następująca relacja:

	2019	2020
Liczba wniosków składanych do sądów o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego	932	741
Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych	469	382
%	50,0	51,6

Mając świadomość, że sądy pozytywnie rozpatrują statystycznie co drugi wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, zarządzający firmami będą zapewne wybierać UPoZU.

Istotnym czynnikiem jest możliwość wyboru przez przedsiębiorcę licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Decyzja może być oparta o dane zawarte w internecie, informacje z „poczty pantoflowej”, czy też kilku sondażowych rozmów na temat doświadczeń i skuteczności działań LDR-a.

Uzasadnione jest pytanie czy UPoZU jest remedium na problemy polskich firm? Ciekawe dane podaje portal www.tatara.com.pl, na którym przedstawiono statystykę dot. 70 uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych otwartych w lipcu i sierpniu 2020 r., w przypadku których do końca grudnia upływał termin na złożenie w sądzie wniosku o zatwierdzenie układu. Statystyka jest następująca:

7 zawartych i zatwierdzonych nieprawomocnie układów,

37 zawartych układów, oczekujących na zatwierdzenie przez sąd,

26 nieprzyjętych układów,
2 uchylenia skutków obwieszczenia.

Ponad 62 proc. omawianych postępowań zakończyło się przyjęciem układu. To bardzo dobry rezultat.

Dlaczego UPoZU jest rewolucyjnym rozwiązaniem?

UPoZU umożliwia w okresie czterech miesięcy uporządkować relacje z wierzycielami w drodze zawarcia układu określającego zasady spłaty zobowiązań powstałych przed dniem jego otwarcia. UPoZU eliminuje niektóre działania, które występują w postępowaniach opisanych ustawą z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Przykładami może być procedowanie o ustalenie wynagrodzenia dla LDR, którego pomimo przyznania przez sąd, często nie otrzymuje itd. Nade wszystko przewagą jest całkowita eliminacja niepewności przedsiębiorcy składającego do sądu wniosek o otwarcie jednego z postępowań w kwestii terminu jego rozpatrzenia jak i decyzji sądu w przedmiocie. W tradycyjnym biznesie kluczowe znaczenie ma przewidywalność dat dostaw, odbiorów wyrobów, terminów wypłat wynagrodzeń, zwrotu VAT jak i… postanowień sądów w kwestii postępowań restrukturyzacyjnych.

Artykuł zacząłem pisać 12 lutego 2021 r., w pierwszym dniu otwarcia hoteli, basenów, stoków narciarskich, itd. Medialne informacje wskazują na oblężenie miejsc wypoczynkowych. To zbiega się z sygnałem o braku planu szczepień przeciw COVID-19 na II kwartał 2021 r. i zagrożeniem falą zakażeń spowodowanych częstymi kontaktami („szalejące Krupówki”). Nie ma niestety przesłanek aby jednoznacznie stwierdzić, że z drugim kwartałem 2021 r. gospodarka we wszystkich branżach w pełni odbuduje się i przedsiębiorcy w UPoZU nie będą dostrzegać jedynej deski ratunku dla swoich firm i dorobku życia.

Będąc przedsiębiorcą i LDR głosuję ZA wprowadzeniem uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu na stałe do kanonu obowiązujących prawem formuł naprawy przedsiębiorstw.

16 lutego 2021 r. Andrzej Głowacki

LDR lic. 689